Zaaien is raaien
Deze week hebben enkele boeren in Noardeast-Fryslân het vlas gezaaid dat we gaan gebruiken om waterafstotend textiel te maken. De boeren hebben gewacht op de juiste weersomstandigheden: ‘Zaaien is raaien.’ – noemen ze dat.
Eileen Blackmore van House of Design licht toe: ‘We onderzoeken lokale hernieuwbare grondstoffen om afbreekbare alternatieven van te maken voor plastic spullen die van de boot de Waddenzee inwaaien. Bijvoorbeeld vissershandschoenen en bootkussens. Voor het textiel werken we met de lange vezel van vlas, waarvan linnen wordt gemaakt.’
Nieuw leven inblazen
Daarnaast kijken we de komende jaren ook hoe we de rest van de plant zo goed mogelijk kunnen gebruiken. Denk aan het lijnzaad, de korte vezel en de olie. Dan wordt het voor boeren weer interessant om vlas te gaan verbouwen. De Friese klei is erg geschikt voor vlasteelt. ‘In de negentiende eeuw werd er veel vlas in Friesland verbouwd, maar door de opkomst van katoen veranderde dat halverwege de vorige eeuw. Met dit initiatief gaan we de vlasteelt weer nieuw leven inblazen.’ – vertelt Eileen.
50 hectare
Voor de vlasteelt benaderden we biologisch-dynamische boer Pyt Sipma uit Engwierum, van het Agrarisch Collectief Waadrâne. Hij en nog drie collega’s hebben deze week elk een halve hectare ingezaaid met vlas. Als alles goed gaat dan ligt er volgend jaar tussen de zes en tien hectare en over drie jaar zo’n vijftig hectare. Daaruit kan ongeveer 480.000 vierkante meter textiel worden gemaakt.
Voor de oogst en verdere verwerking van het vlas wordt samengewerkt met onder meer It Erfskip, D’Drive van het Friesland College, de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving van NHL Stenden Hogeschool, Van der Bilt zaden en vlasmuseum It Braakhok in Ee.
Wad van waarde
De linnen producten zijn onderdeel van Wad van waarde, een nieuw initiatief waarmee we de komende jaren biobased alternatieven ontwikkelen voor plastic producten die vaak in de Waddenzee belanden. Naast vissershandschoenen en bootkussens wordt er ook gekeken naar een afbreekbaar alternatief voor voedselverpakking, die je vaker dan een keer kunt gebruiken.
Op de foto’s zaait Bernhard Hansma het vlas bij de Humeldawei bij Ee.
Fotografie Peter de Kan.
