FAQ alternatief plastic

Volledig biologisch afbreekbaar PHA

Wat is plastic?

Plastic is een veelvoorkomend materiaal in talloze dagelijkse producten. Het staat bekend om zijn lichtheid, veelzijdigheid en brede toepassingsmogelijkheden. Je vindt plastic in allerlei voorwerpen zoals bekers en flessen, textiel, auto’s, en nog veel meer. Er bestaan veel verschillende soorten plastic, zoals polyethyleen, polypropyleen, polyvinylchloride (PVC). Elk type heeft daarbij zijn eigen toepassingen en eigenschappen.

Om plastics te kunnen maken, moet (ruwe) aardolie uit de grond worden gehaald. Aardolie en vergelijkbare grondstoffen zoals kolen en gas zijn ontstaan uit resten van oude planten en dieren over de loop van miljoenen jaren, wat hen classificeert als fossiele grondstoffen. In het geval van plastics zijn de koolstofatomen in aardolie essentieel voor het vormen van de lange koolstofketens die plastic vormen, en dit proces is een onderdeel van de koolstofkringloop. Vanwege de lange tijd die nodig is om deze grondstoffen te vormen, worden ze ook wel niet-hernieuwbare grondstoffen genoemd.

Waarom kiezen we voor PHA?

Wat is PHA

Wad van Waarde werkt met PHA, wat staat voor de wetenschappelijke naam Polyhydroxyalkanoaten. Deze PHA’s worden niet met chemische processen uit fossiele grondstoffen gemaakt, maar door bacteriën die biomassa omzetten en gebruiken voor eigen energieopslag (=PHA). Biomassa slaat koolstof direct op uit de lucht. Het is daarom een kort proces (enkele tientallen jaren) en daarom wordt deze route ook vaak biobased en hernieuwbare grondstof genoemd.

Biologisch afbreekbaarheid

PHA’s zijn volledig biologisch afbreekbaar in natuurlijke omgevingen, zoals bodem en water. Het materiaal wordt door (micro)biologische activiteit afgebroken. Dit maakt ze milieuvriendelijk en een duurzaam alternatief voor niet-afbreekbare kunststoffen. Toch is het beter om PHA producten niet zomaar weg te gooien, maar ze in te zamelen zodat de stof kan worden gerecirculeerd in de waardeketen. Hiervoor zijn we hard aan het werk met de keten om ervoor te zorgen dat er ook een goede inzamelingsketen op gang komt voor o.a. de WadKop.

Biocompatibiliteit

PHA’s zijn over het algemeen biocompatibel en veroorzaken zelden allergische reacties of toxische effecten bij mens en dier. Hierdoor kunnen ze bijvoorbeeld veilig worden gebruikt in medische toepassingen, zoals weefsel- en implantaatmaterialen. Maar ze zijn dus ook zeer geschikt om te gebruiken als materiaal in herbruikbare bekers.

Bioproduceerbaarheid

PHA’s kunnen worden geproduceerd door middel van microbiële fermentatie, waarbij micro-organismen zoals bacteriën en algen worden gebruikt om organische koolstofbronnen om te zetten in polymeren. Dit maakt de productie van PHA’s hernieuwbaar en minder afhankelijk van fossiele brandstoffen.

Diverse toepassingen

PHA’s vinden toepassing in verschillende sectoren, waaronder verpakkingen, landbouw, geneeskunde, textiel en meer. Ze kunnen worden gebruikt voor de productie van films, coatings, vezels, en zelfs 3D-geprinte voorwerpen, waardoor ze een veelzijdig materiaal zijn voor duurzame oplossingen. Wij hebben er dus voor gekozen om PHA te spuitgieten voor de WadKop.

Hoe lang duurt het tot een WadKop is afgebroken?

PHA kan dienen als een vervanging voor traditionele fossiele plastic producten. Bovendien wordt PHA sneller afgebroken dan fossiele plastics wanneer het per ongeluk in het milieu belandt, zonder dat er microplastics vrijkomen. Wanneer er minuscule stukjes PHA van de beker vrijkomen, breken die volledig af binnen enkele maanden (grotendeels afhankelijk van de omgeving). PHA wordt afgebroken tot bouwstenen (water, humus en CO2) die direct weer gebruikt worden door aanwezige bacteriën en schimmels, zonder schadelijke stoffen te produceren die gevaarlijk kunnen zijn voor mens en milieu. Wanneer dus een gehele WadKop per ongeluk in de zee of in de sloot beland, duurt het maximaal 5 jaar voordat deze in zijn geheel is afgebroken (in tegenstelling tot 100-500 jaar bij conventuele plastics).

Wat heeft Ecoras gedaan? 

Wad van waarde partner Ecoras heeft voor Wad van Waarde een optimalisatie tool ontwikkeld waarmee al direct in de ontwerpfase kan worden verkend waar in de waardeketen nog verbetering van de milieu impact mogelijk is. Dit is gebaseerd op de LCA-methodiek. Deze methode brengt alle ketenstappen in kaart en kijkt naar de impact die deze keten heeft op verschillende milieuthema’s zoals klimaatverandering of verzuring. Met de tool kunnen een aantal scenario’s met een paar klikken worden doorberekend. Hierdoor kan er al vanaf de ontwerpfase rekening gehouden worden met belangrijke vraagstukken, zoals lokalere grondstoffen gebruiken, lokaler produceren van PHA of door de transportafstanden in de waardeketen te verlagen. Deze kennis zetten we vervolgens in om de impact over de gehele keten zo laag mogelijk te houden. Wil je hier meer over weten kijk dan naar deze presentatie.

Wat wil Ecoras nog meer doen?

Er zijn een aantal belangrijke thema’s die op dit moment nog niet goed met de LCA methodiek in kaart kunnen worden gebracht. Twee van deze belangrijke thema’s zijn bijvoorbeeld microplastics en impact op biodiversiteit. Er zijn anno 2023 in de wetenschap ontwikkelingen gaande om deze impacts meetbaar te maken. Deze is echter nog niet zo ver ontwikkeld dat deze toegepast kan worden. Daarnaast is de sector rondom PHA’s nog volop in ontwikkeling. We blijven deze ontwikkelingen op de voet volgen om ervoor te zorgen dat de gegevens die we gebruiken zo veel mogelijk up to date blijven en een goede representatie blijven van de realiteit.

Mail ons met vragen over PHA: